Sportportretten bestaan niet... of toch?

Mensen fotograferen als ze hun geliefkoosde sport beoefenen, is voor mij één van de meeste authentieke vormen van fotografie. Een combinatie van beweging, techniek en emotie. Dé gedroomde biotoop voor een fotograaf.

Deze foto maakte ik twee jaar geleden in het Gentse Kuipke bij het afscheid van Ilyo Keisse van het baanwielrennen.

Het maken van zo'n reportage is een allesbehalve eenvoudige zaak. Soms krijg ik als opmerking dat sporters "er niet vaak opstaan" of dat "ze er niet van hun beste kant opstaan". Een sportfoto maken vereist een hele trits aan skills en kundigheden.

De uitdaging is dat iedere foto moet voldoen aan àl deze criteria!

1. En het gaat vooruit

Bij het baanwielrennen snellen de renners tegen snelheden van boven de 50-60km/h over een ellipsvormige houten baan van 210m lang. Ook sporten als karate, basketbal of baseball gaan razendsnel.

U kan zich voorstellen dat het wel wat kunde vraagt om af te drukken op het juiste moment om een scherpe foto te hebben die ook nog eens juist "greframed" is.

Bijna de helft van de honderden foto's die je schiet, gaan onmiddellijk de prullenmand in om die reden. U ziet dat het bij de linkse foto de bedoeling was om de aflossing in beeld te brengen. Niet alleen staat er één renner maar half op, maar u ziet ook dat de belichting "niet ideaal" is.

Om het resultaat van de tweede foto te bereiken, is een scherp oog, goede timing en een zeer vaste hand nodig.

Karate is nog uitdagender omdat je maar liefst vier refs hebt op de mat. De bewegingen gaan flitsend snel en het kunstlicht in de sporthallen is dramatisch slecht voor een fotograaf.

2. What's the story?

Niet iedere sportfoto kan een verhaal vertellen, maar in teamsporten is dat vaak wel zo. Een goede fotograaf verstaat de kunst om die foto's te nemen die zonder woorden een verhaal vertellen.

Wat zouden ze tegen mekaar gezegd hebben? "Komaan, pak ze, je kan dat" of zou het eerder zijn "ik zit kapot". In ieder geval is er tijdens de fractie van de afwisseling communicatie die bepalend is voor de rest van de koers.

3. Herkenbaarheid

Op foto's van ruggen en benen zit niemand te wachten. Sporters moeten dus ondanks de snelle bewegingen herkenbaar zijn.

sporters moeten herkenbaar zijn

Zeker als je als fotograaf de intentie hebt (en dat gebeurt soms toch) om enkele van je beelden te verkopen, is het belangrijk dat sporters goed herkenbaar zijn op de foto. Dat geldt ook als ze een helm en/of bril of andere uitrusting dragen!

Een ruiter zonder paard fotograferen, is natuurlijk moeilijk. Maar voor balsporten is het primordiaal dat ook de bal op de foto staat. Het ganse effect gaat verloren als dat niet het geval is.

De drie bovenstaande shots beantwoorden dus aan de criteria:

1. De beweging wordt bevroren en toch is de foto scherp

2. Het beeld vertelt een verhaal over de wedstrijd

3. De sporters zijn herkenbaar en bij balsporten staat de bal op de foto

Emotie

Het meest authentieke aan een sportfoto is de emotie. Pijn, vermoeidheid, concentratie, teleurstelling en blijdschap. Alle ingrediënten zijn aanwezig op een sportwedstrijd.

Foto's maken van een persoon die met een fiets of auto rijdt of door een bos loopt, is niet zo boeiend. Emoties versterken de beleving en brengt de toeschouwer in verbinding met de atle(e)t(e).

Hoe zat het dan met die sportportretten?

In bepaalde gevallen kunnen atleten het toch niet laten om te "poseren" tijdens een wedstrijd. Meestal gaat het om competities die ik al jaren fotografeer en waar de atleten me kennen.

De focus van de fotograaf ligt op het volgen van de wedstrijd zodat je reportage correct het verloop van de wedstrijd weergeeft.

De moraal van het verhaal is: een sportfotograaf moet de wedstrijd kunnen "lezen", moet geconcentreerd blijven en zoeken naar actie, emotie en herkenbaarheid.

Tegelijk moet je snel en alert genoeg zijn om de wedstrijd te "lezen" en zodanig proberen te voorspellen wanneer er interessante shots gemaakt worden die tegelijk actie uitdrukken, een verhaal vertellen en emotie tonen...

De moraal van het verhaal is: als er bepaalde sporters meer of minder gefotografeerd zijn, is dat puur toeval en geenszins "opzettelijk". Het fotograferen van een sportwedstrijd vraagt concentratie, kennis en vakkennis van de fotograaf!